Rüzgâr Enerjisinin Tarihçesi

Rüzgâr enerjisi nedir kısaca tanımlayarak başlayalım yazımıza. Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımının sahip olduğu hareket enerjisine verilen isimdir. Rüzgâr enerjisinin kaynağı güneştir; güneş enerjisinin yaklaşık %1-2’lik kısmı rüzgâr enerjisine dönüşür. Karalarla denizler, dağlarla vadiler arasındaki hava akımlarına dayalı olan rüzgârlar, rüzgâr enerjisinin önemli bir kısmını oluşturur. Rüzgâr enerjisi bugün pek çok alanda karşımıza çıkar. Günümüze, çok eski dönemlerden gelmiştir. Rüzgâr enerjisinin kullanımının milattan önce 2800’lü yıllara dayandığı bilinir. Orta Doğu’da ilk olarak kullanılmaya başlanmıştır. Milattan önce 17. yüzyılda Babil Kralı Hammurabi döneminde sulama amacıyla kullanıldı. Rüzgâr enerjisi Mezopotamya’da kullanılırdı ancak aynı dönemde Çin’de de kullanıldığı bilinir. Bugün pek çok yerde karşımıza çıkan yel değirmenleri ilk olarak İskenderiye yakınlarında kuruldu. Yel değirmenleri tarımsal ürünleri öğütmek, su pompalama ya da hızar çalıştırmak gibi amaçlar için kullanılırdı. Avrupa’da Endüstri Devrimi’ne kadar da hızlı bir gelişme göstermiştir.

Rüzgâr Enerjisi Kullanım Alanları

Rüzgâr enerjisinin milattan önceki yüzyıllardan günümüze olan yolculuğuna baktığımızda sadece karada yapılan bir kullanım olmadığını görüyoruz. Bir yelkenlinin de denizde seyir halinde olabilmesi için rüzgâr enerjisine ihtiyacı vardır. Yine milattan önce 4000’li yıllarda denize ilk kez bir yelkenlinin denize indirildiği bilinir. Bu demek oluyor ki rüzgâr enerjisinin kullanımı milattan önce 4000’li yıllara kadar uzanıyor. Rüzgâr enerjisinin tarihinde “Heron” ismine rastlıyoruz. Yapılan araştırmalara ve kayıtlara göre rüzgâr enerjisinin varlığını ilk dile getiren kişi Heron. Heron, Yunanlı bir mühendis. Rüzgâr enerjisinin nasıl bir güç olduğunu tanımlamış ve ardından bu tanımla örtüşen kanıt niteliğinde çalışma yapmış. Tarihte rüzgâr enerjisiyle çalışan ilk su pompasını inşa eden isim Heron’dur. Yukarıda sözünü ettiğimiz yel değirmenleri ise su pompasının geliştirilmiş halidir denebilir. Rüzgar enerjisini kullanabilen ve enerjiye çeviren önemli yapılardan biri yel değirmenleridir ancak tek yapı bu değildir elbette. Günümüzde rüzgâr türbinleri sayesinde güneş enerjisi, kullanılabilir enerjiye dönüştürülebiliyor. Rüzgâr türbini nedir sorusunun yanıtı ile devam edelim. Rüzgâr türbini, rüzgârda bulunan kinetik enerjiyi mekanik enerjide döndürür. Ardından elektrik enerjisine dönüştürür ve böylece işlevini yerine getirir. Dünyada ilk rüzgâr türbini nerede yapılmıştır sorusunun yanıtı ile devam edelim. Rüzgâr türbinin ilk kez 1890’lı yıllarda Danimarka’da inşa edildiği bilinir. Bu inşadan bir sene sonra 1891 yılında ise rüzgâr enerjisinden üretilen ilk türbin girer devreye. 1891 yılında üretilen ilk türbin Paul La Cour isimli bir mühendise aittir.  Rüzgâr türbinleri yıllardan yıllara büyük bir değişim ve gelişim yaşamıştır. Öyle ki, 1960’lı yıllara gelindiğinde iki kanatlı rüzgâr türbinleri geliştirilmiştir. Fiberglas ve plastik maddelerin kullanıldığı bu rüzgâr türbinleri, ileride yaşanacak büyük değişimlerin ve gelişmelerin de ilk basamağını oluşturmuştur. 1980’li yıllara geldiğimizde iki kanatlı türbinlerin daha farklı şekillerde de üretildiğini görüyoruz. O yıllara kadar tek tip yapılan rüzgâr türbinleri artık farklı şekillerde üretilmeye başlandı. Örneğin düşey eksenli ya da üç kanatlı rüzgâr türbinlerine rastlar olduk. Günümüzde hala çalışmalar devam ediyor.

Rüzgâr enerjisi bugün elektriğin bulunduğu her alanda kullanılabiliyor. Büyük ölçekli rüzgâr türbinlerinin yapımı biraz maliyetli gibi görülebilir ancak uzun vadede pek çok getiriye sahiptir. Bu nedenle artık günümüzde pek çok şirket rüzgâr türbini yapımına yöneldi. Rüzgâr türbinin geçmişten günümüze gelen yolculuğu gelişerek nesiller boyu devam edecek…