Radyasyon Nedir?

Son yıllarda uzmanların en vurguladığı ve üzerinde durduğu konulardan biri radyasyon. Teknolojinin gelişmesiyle, hayatın ritminin değişmesiyle artık pek çok kavramla haşır neşir oluyoruz. Teknolojinin yararları saymakla bitmiyor. Hele ki korona virüs pandemisini yaşadığımız şu günlerde teknolojinin özellikle tıp alanındaki gelişmeleri ile pek çok hasta sağlığına kavuşabiliyor. Yanı sıra en önemli haber kaynaklarımızdan biri olan sosyal medya sayesinde pek çok insana “tek tık” ile ulaşabiliyor ve güncel durumdan haberdar olabiliyoruz. Elbette teknolojinin yararlarını konuştuğumuz kadar zararlarının da bilincindeyiz. Genel olarak pek çok zararı olsa da fizyolojik açıdan en büyük zararlardan biri saçılan radyasyon şüphesiz. Öncelikle radyasyon nedir kısa tanım yapalım.

Radyasyon nedir?

Radyasyon ne demek şu şekilde tanımlayabiliriz. Atomlar, maddenin yapı taşları sayılır. Proton ve nötrondan oluşur. Maddenin yapı taşı içinde bulunan nötron sayısı proton sayısından fazlaysa bir orantısızlık meydana gelir. Fazla olan nötronlar parçalanır. Parçalanma sırasında bir takım ışınlar ortaya çıkar. Bu ışınlar alfa, beta ve gama adı verilen ışınlardır. Tüm bu ışınlara radyasyon adı verilir. Çıplak gözle görülmesi mümkün olmayan ışınlardır. Radyasyonlar ikiye ayrılır. Biri doğada kendiliğinden vardır diğeri ise makinelerden yayılan ışınlardır ki bu noktada teknolojinin zararlarından birine şahit oluyoruz. Doğal radyasyon uzaydan dünyamıza yansıyan kozmik ışınlardır. Yansıyan ışınlar atmosfer tarafından tutulur ve dünyaya yansıması engellenir. Bazı fosil yakıtların yakılması da radyasyona neden olabilir çünkü fosil yakıtların içinde radyoaktif ışınlar bulunabilir ve doğaya salınımı gerçekleşirse doğal bir radyasyon görülebilir. Ancak bu uzaydan dünyamıza yansıyan ışınlar kadar kuvvetli değildir, oldukça düşük dozlu bir radyasyondur. Bir de makinelerden yayılan radyasyon vardır ki buna suni radyasyon da denilebilir. Bu tür radyasyonlar yukarıda da sözünü ettiğimiz gibi teknolojik alet ve makinelerden yayılır. Nükleer araştırmalar da birer radyasyon kaynağıdır. Sağlık alanında teknolojinin pek çok nimetinden yararlanıyoruz ancak bu yararlanma kimi zaman dezavantaja da dönüşebiliyor. Örneğin röntgen cihazları ya da tomografi cihazlarında radyasyon olabilir. Radyasyon illa sağlık alanında değil günlük hayatımızda da karşımıza çıkıyor. Örneğin kullandığımız cep telefonları, tabletler ve bilgisayarlar da birer radyasyon kaynağı. Uzmanlara göre özellikle gece yatarken telefonu kapatmak ya da yattığımız yerden uzakta tutmak radyasyon için alacağımız önlemlerin başında geliyor. Peki radyasyonu önlemek için neler yapmalıyız?

Radyasyon nasıl önlenir?

Yukarıda sözünü ettiğimiz doğal radyasyonu önlemek elbette imkânsız ancak suni radyasyon olarak tanımladığımız makinelerden gelen radyasyonun olumsuz etkilerini kırabiliriz. Örneğin kullanmadığımız cihazları bekleme modunda bırakmak yerine tamamen fişten çekebiliriz. Bu aynı zamanda elektrik tasarrufu da sağlayacağı gibi cihazın kullanım ömrüne de olumlu etki edecektir. Nükleer araştırmalar sırasında da dikkatli olmakta yarar var. Nükleer çalışmaların atıklarının deniz, gol ya da su gibi kaynaklara atılmasını yasaklayarak ilk adımı atmak mümkün. Bu atıkların güvenli bir şekilde depolanması oluşan zararı önemli ölçüde hafifletecektir.