Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği Hakkında

Sürekli kaydedilen teknolojik gelişmeler sonucunda günlük hayatın her aşamasında enerjiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum da elektrik enerjisine olan talebin her geçen gün daha da artmasına neden olmaktadır. Türkiye dört mevsimi yaşayan bir ülke olarak yılın büyük çoğunluğunda yoğun güneş ışınlarına maruz kalmaktadır. Özellikle ülkenin güney kesiminde geçerli olan bu durum pek çok kişi tarafından elektrik enerjisi üretiminde kullanılarak bir avantaja dönüştürülmüştür. 2019 yılı itibariyle tüm ülke genelinde üretilen elektrik enerjisinin yaklaşık olarak %5’inin güneş enerjisinden elde edildiği görülmektedir. 5.451 MW düzeyindeki güneş enerjisinin ise %15 kadarının çatılara tesis edilen güneş enerjisi sistemlerinden sağlandığı bilinmektedir. Hal böyle olunca enerji tüketicisi olan hane halkının farklı bir boyuta evrilerek enerji yatırımcısı olması yönündeki kamusal çalışmalar ‘Enerji Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’ ile resmileştirilmiştir.

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği Nedir?

Bu yönetmelik ile elektrik ihtiyacını şehir şebekesinden gideren hane halkının ikamet ettiği yere güneş enerjisi sistemi kurarak elektrik üreticisi olması amaçlanmaktadır. Böylece evlerin çatısına kurulan güneş enerjisi panellerinin geleceği garanti altına alınmış, kişilerin bu şekilde elektrik üretimine yönelmesi teşvik edilmiş ve enerjide verimliliğin elde edilmesi amaçlanmıştır. 12 Mayıs 2019 tarihinde yürürlüğe giren bu yönetmelik ile ekonomiye hiçbir katısı olmayan çatı tipi güneş enerjisi sisteminin meşrulaştırılarak yaygınlaştırılması sağlanmıştır.

Yönetmeliğin verdiği haklara dayanarak kişiler üretilen ve tüketilen elektrik değeri birbirini karşılayacak şekilde güneş santrali kurulumuna dahil olabilecektir. Yönetmelik sayesinde konutlar, ticari işletmeler ile sanayi tesislerinin çatısına ya da dış cephesine kurulan güneş enerjisi panellerinden üretilen elektrik ile tüketilen elektrik miktarının mahsup edilmesi suretiyle şehir şebekesine fatura edilmesi imkanı doğmuştur. Aylık bazda yapılacak olan bu mahsuplaşma sonucunda arta kalan fazla enerji ise bağlı olunan elektrik dağıtım şirketine 10 yıllık süre dahilinde satılabilecektir. Bu da kişiler ve işletmeler için yeni bir gelir kalemi anlamına gelmektedir.

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği Süresince Kaydedilen Aşamalar Nelerdir?

Söz konusu yönetmeli kapsamında öncelikli olarak çatılarda kurulu olan güneş panellerinde kurulu olan güç üst sınırı 5 MW’ye yükseltilmiştir. Fazla üretilen elektrik enerjisinin ise EPDK tarafından belirlenmiş olan elektrik dağıtım şirketlerine satılmasının önü açılmıştır. Şebekeye satılan elektriğin ücreti ise yürürlükteki elektrik enerjisi bedeli ile aynı olacak şekilde belirlenmiştir. Daha sonra elektrik üreticilerine aylık mahsuplaşma hakkı tanınarak üretilen ile tüketilen elektrik arasında meydana gelen fazlalığın şehir şebekesine güncel tarife üzerinden satılması karara bağlanmıştır.

Aylık Mahsuplaşma Esası Nedir?

Konutlar, sanayi tesisleri ve işyerlerinin dış cephesi ya da çatısına kurulan güneş enerjisi panellerinden öncelikli olarak şebekeye gerek kalmadan tüketilen elektrik ihtiyacını karşılamaya yönelik bir enerji üretimi hedeflenmektedir. Ancak olumlu giden koşullar sonucunda üretim miktarı tüketimden daha fazla olursa güneş enerjisinden elektrik elde eden özel ve tüzel kişilere fazla enerjinin satılması hakkı tanınmıştır. Enerjinin ne kadar üretilip ne kadar tüketildiği ise tesise takılan sayaç ile belirlenmektedir. Ayın 6’sında okunan sayaçlar elektrik dağıtıcısına bildirilerek ilgili yönetmelik kurallarına göre mahsuplaşacak miktarı tespit edecektir.

Aylık Mahsuplaşmanın Koşulları Nelerdir?

• Elektrik enerjisinin üretildiği ve tüketildiği yerlerin aynı elektrik dağıtım bölgesinde olması gerekir.
• Şehir şebekesine iletilen ve şebekeden temin edilen enerji miktarı ayın 6’sında belirlenir.
• Güneş panelinden elektrik üretimine talip olan özel ve tüzel kişilerin bir aylık süre çerisinde SKA adı verilen sistem kullanım anlaşmasını imzalaması gerekir.
• Güneş panelinden elektrik elde eden üreticiler eğer isterse elektrik dağıtıcı şirketten üretim kaynak belgesi talep edebilir.
• Özel veya tüzel kişiler tarafından üretilen elektrik enerjisinden oluşan fazlalık 10 yıllık bir zaman dilimi boyunca her ay elektrik dağıtım şirketi tarafından satın alınmak zorundadır.

Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliğinin Sağladığı Yararlar Nelerdir?

• Kalkınma sürecinin bir parçası olarak Türkiye’nin enerjiye olan bağımlılığı her geçen gün katlanarak artmaktadır. Benzin, kömür, doğal gaz gibi fosil yakıtların yani tükenmeye yüz tutmuş enerji kaynaklarının kullanılması ülke ekonomisine daha fazla yük bindirmektedir. Bunun sonucunda yenilenebilir enerji kaynaklarına toplumun yönelmesinin desteklenmesi hedeflenmektedir. Lisanssız elektrik üretiminin desteklenmesi sayesinde doğal kaynakların verimli bir şekilde kullanılması sağlanır. Güneş enerjisinin atıl durumda olmaktan kurtarılarak enerjide stratejik bir unsur olması amaçlanmaktadır.
• Güneş panellerinden elektrik enerjisi üretmek için şirket kurma zorunluluğu yoktur. Böylece yalnızca konutta elektrik tüketen ancak atıl durumdaki çatılarını değerlendirerek elektrik enerjisi üretmek isteyen vatandaşlar desteklenmektedir.
• Şirket kurma zorunluluğunun olmaması ve sadece elektrik dağıtım şirketinde aboneliğin bulunması koşulu sayesinde pek çok insan endi çabalarıyla elektrik enerjisi üreterek ekonomiye faydalı hale gelebilir.
• Mahsuplaşma sistemi sayesinde üretilen fazla elektrik şehir şebekesine satılarak kişilerin e gelir yaratması desteklenmektedir.