Jeotermal Enerji Nedir? Kullanıldığı Alanlar Nelerdir?
Jeotermal kelimesi son yıllarda daha sık dilimizde olan bir kelimedir. Jeotermal enerji nedir anlatmadan önce jeotermal kelimesinin anlamına bir göz atalım. Jeotermal “yer küre ısısı” anlamına gelen bir kelimedir. Yer kabuğunun içinde farklı derinliklerde bulunan ısının meydana getirdiği, çeşitli kimyasalları içinde barındıran sıcak su, buhar ve gazdır. Yerin derinliklerinde bulunan sıcak su, buhar ve gazların bünyesindeki termal enerjiye ise jeotermal enerji denir. Jeotermal enerji günümüzde elektrik ürerimi ve ısıl uygulamaların gereksinim duyulduğu endüstriyel işlemlerde sıkça kullanılır. Jeotermal enerji kaynaklarından birkaçını ise şu şekilde sıralamak mümkündür;
- Elektrik üretiminin yanı sıra merkezi ısıtma, soğutma ve sera ısıtması gibi “ısıtma ve soğutma” işlemlerinde.
- Kurutma gerektiren birtakım endüstriyel uygulamalarda
- Gübre, lityum, hidrojen ya da karbondioksit gibi kimyasal maddelerin üretiminde
- Minerallerin üretiminde
- Turizm sektöründe ciddi bir gelir kapısı olan kaplıcalarda
- Belirli sıcaklıklara kadar olan kültür balıkçılığında
- Mineralli içme suyunun üretim aşamasında.
Jeotermal enerji kaynağına ulaşılabilmesi için yeryüzünün bir hayli derinine inmek gerekir. Jeotermal enerji nasıl elde edilir sorusunun yanıtını da şu şekilde verebiliriz. Jeotermal enerjiyi elektrik üretiminde ya da ısıtmada kullanmak için ortalama 1,5 km kadar yeryüzünün derinine inmek gerekir. Derinlikte bulunan buhar ve sıcak su bazı sistemler ile iletilir. Türbin sistemi ile de elektrik üretimi sağlanmış olur. Jeotermal enerjinin tarihine baktığımızda oldukça geriye gidiyoruz. 1903-1904 yılları civarında jeotermal enerji ile ilk elektrik üretimini İtalya gerçekleştirmiştir.
Jeotermal Enerjinin Avantajları Nelerdir?
Jeotermal enerji pek çok avantajı sağlar. Öncelikli avantajı yenilenebilir bir enerji kaynağı olmasıdır. Doğal olduğu için temiz bir enerji kaynağıdır aynı zamanda. Tarımda, endüstride, sera ısıtması gibi ısıl uygulamalarda kullanılabilir. Rüzgâr, fırtına ya da güneş gibi doğal olaylardan etkilenmez. Ayrıca meteorolojik olaylardan de etkilenmez. Jeotermal enerjinin elde edilmesi ucuzdur ayrıca güvenilir enerji kaynaklarındandır. Üretim sırasında diğer enerji kaynaklarının üretiminin aksine daha az bir tesis ihtiyacı duyulur yani geniş üretim arazilerine ihtiyaç yoktur. Mazot ya da kömür gibi sorunları yoktur bu nedenle tahliye sorunu bulunmaz. Jeotermal enerjinin avantajları çok olsa da elbette dezavantajları da vardır. Jeotermal enerji kaynaklarının dezavantajlarından biri düşük miktarlarda hidrojen sülfür salınımının olmasıdır. Ayrıca jeotermal kaynaklara sahip olan bölgeler zamanla etkinliğini yitirebilir ki bu konu en önemli dezavantajlardan biridir.