Tekneniz İçin Doğru Akü Seçimi Nasıl Olmalıdır?
Akü elektrik enerjisini depolayan ve gerektiğin kişinin kullanımına sunan bir cihazdır. Arabalar için, güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynağı üretim tesisleri için ve tekneler için olmak üzere farklı kullanım amaçları doğrultusunda farklı türlerde aküler geliştirilmiştir. Tekne için kullanılan aküler diğer akülere kıyasla sarsıntıya, şiddetli darbeye dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır. Güvenlik açısından yetersiz olacağı için otomobiller için üretilen bir akü teknede kullanılamaz. Aksi halde sıvı sızıntısı, akü kasasının çatlaması, kısa devre yapması gibi kritik sonuçlar doğuracak akü arızaları ortaya çıkabilir. Bu nedenle teknelerde kullanılması için özel olarak üretilen akülere marin akü adı verilmektedir.
Marin Akü Nedir?
Hareket halinde olan bir teknenin hareket etmeye devam edebilmesi için yüksek performans gösteren ve enerjiyi en verimli şekilde depolayan aküye ihtiyaç bulunur. Denizcilikte kullanılan marin aküler jel akü olacak şekilde tasarlanmıştır ve derin döngülüdür. Akü içerisinde diğer akülerde olduğu gibi sıvı bulunmaz. Tekne oldukça şiddetli ve zaman zaman uzun sürebilen sarsıntılara maruz kalır. Bu durumda akü sıvı sızabilir, sızıntı nedeniyle kısa devre oluşarak akü arızalanabilir. Bu durumda deniz ortasında yolculuk halinde olan bir tekne için oldukça ciddi boyutlu bir sorundur. Bu olumsuzlukların önüne geçebilmek amacıyla jel marin aküler geliştirilmiştir.
Teknede hareketin devamlılığının korunması oldukça önemlidir. Olası bir arızada karada kolayca bulunabilen amir olanağı açık denizde elde edilemeyebilir. Bu nedenle elektrik beslemesi uzun süreli olan ve tam bakımsız bir akü seçilmelidir. Bu sayede deniz yolculuğu daha az tehlikeli ve konforlu bir şekilde tamamlanır.
Tekne için tasarlanan aküler aşırı sıcaklık veya aşırı soğuk hava koşullarına karşı dayanıklıdır. Akünün elektrik enerjisini depolama düzeyi hava sıcaklığından etkilenmez. Teknelerde tam bakımsız marin aküler kullanılır. Bu akü türlerinde aküye sıvı veya elektrolit eklenmesi gerekmez. Tekneni aküsü dalgalı yolculuğa, şiddetli darbeye ve sarsıntıya karşı dirençlidir. Denizcilikte kullanılan aküler otomobiller için üretilen akülerden daha uzun ömürlüdür.
Teknelerde Bulunan Akülerin Kullanım Alanları Nelerdir?
Teknenin hem hareket etmesini sağlayan hem de tekne içerisindeki çeşitli ekipmanların çalışması için gerekli olan elektrik enerjisini karşılayan akü seçenekleri bulunur. Kısaca teknede yer alan her bir elektrik ihtiyacı için farklı bir akü türü geliştirilmiştir. Deniz yolculuğu sırasında teknenin güvenli ve konforlu bir şekilde seyahati sürdürmesi tamamen aküden elde edilen elektrik enerjisinin gücüne bağlıdır.
Teknelerde yer alan aküler çoğunlukla tekne motorunun çalıştırılması, telsizin ve GPS cihazının işlev göstermesi ile aydınlatma amaçlarıyla kullanılır. Bir tekne aküsünde akünün işlev göstereceği 3 adet temel alan vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Tekne Motorunun Çalıştırılması: Bir tekne motorunun çalıştırılabilmesi için ne kadarlık bir enerjiye ihtiyaç olduğunu ölçmede kullanılan elektrik birimine MCA adı verilir. MCA ile 0 derecelik hava sıcaklığı altında motorun amper cinsinden çalışma gücünü yansıtır. Teknedeki yanmalı motorun çalışması için kısacık bir sürede oldukça büyük çaplı bir elektrik enerjisi elde edilmelidir. Bu nedenle bu yüksek devirli elektrik enerjisini karşılayan bir marin akü seçilmelidir.
Çift Beslemeli Akü İhtiyacı: Teknenin motoru çalıştırılırken diğer yandan da tekne içinde yer alan ekipmanların elektrik ihtiyacının giderilmesi gerekir. Bu da hem yüksek seviyede hem de değişken güç çekimi gerekliliğini doğurur. Çift beslemeli akü temin edilmediği halde deniz yolculuğu sırasında akü bitebilir. Bu da güvenliği tehdit eden bir unsurdur.
Ekipmana elektrik Enerjisi Veren Akü İhtiyacı: Teknede konum bulmaya yarayan GPS cihazı, mutfak gereçleri, radyo ve telsiz gibi çeşitli ekipmanlar bulunur. Bunlardan bazılarının özellikle acil durum ve konfor ekipmanlarının kesintisiz olarak elektrik enerjisi alması gerekir. Bu durumda fazla seviyede elektrik enerjisi tüketilmesi anlamına gelir ve akünün boşalmasına yol açar. Tekne ekipmanlarının beslendiği elektrik enerjisinin ölçülmesi için kullanılan ölçü birine Wh adı verilir. Wh akünün 20 saatlik zaman dilimi içerisinde kullanıcıya sunduğu Watt değeridir.
Tekne İçin En Uygun Olan Akü Nasıl Belirlenir?
Teknenin motor çalıştırma ve tekne içinde yer alan araç gereçlerin işlev göstermesi gibi temel ihtiyaçları bulunur. Seçilen akünün tekneye uygun olması en önemli güvenli seyahat koşuludur. Bu kapsamda akü alacak kişinin doğru aküyü tespit edebilmek için yapması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
• Öncelikle deniz seyahatine çıkacak olan teknenin ihtiyaçları belirlenmelidir.
• Daha sonra teknenin elektrik yapısı incelenerek motor, ekipman veya her ikisinin ihtiyaçlarını da karşılayabilen akü türleri araştırılmalıdır.
• Teknenin hangi koşullarda kullanılacağı tespit edilip bunu en iyi karşılayan akü teknolojisi bulunmalıdır.
Tekneye Uygun Olan Akü Kombinasyonu Nelerdir?
Bir teknenin düzgün ve güvenli bir şekilde çalışabilmesi için mutlaka elektrik altyapısı incelenmelidir. Elektrik düzeneğine göre tekneye koyulması gereken akü çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
Yalnızca Motoru Çalıştıran Akünü Kullanılması: Bazı teknelerde motor haricinde diğer ekipmanların çalıştırılması için bir aküye ihtiyaç duyulmaz. Teknedeki akü motoru çalıştırırken bir güç sarf eder. Motor durdurulduğunda da geri kalan donanım işlev gösteremez.
Hem Motor Hem De Donanımı Çalıştıran Akünün Kullanılması: Bazı tekneler daha küçük boyutlu olacak şekilde tasarlanır. Bu durumda tek bir akü kasasının teknede olması daha uygundur. Boyutun haricinde farklı durumlara bağlı olarak tek bir akünün hem motoru hem de diğer tekne donanımlarını çalıştırması gerekebilir. Bu koşullarda çift beslemeli akü tercih edilmelidir.
Motora ve Donanıma Ayrı Akülerin Kullanılması: Bu koşulda iki farklı akü alınır. Genellikle elektrikli vinçler, trol motorları ve itici gibi araçlara doğrudan elektrik enerjisi verilmesi için ek bir aküye ihtiyaç olur. Hem motoru çalıştıran hem de çift besleme sunan aküler tercih edilmelidir.